Zencefil

Diğer İsimleri: Afrikalı Zencefil, Amomum Zingiber, Ardraka, Siyah Zencefil, Cochin Zencefili, Gan Jiang, Zencefil Yağı, Zencefil Kökü, Zingiber Officinale.

Zencefil, yapraklı saplara ve sarımsı yeşil çiçeklere sahip bir bitkidir. Zencefil baharatı, bitkinin köklerinden elde edilmektedir. Zencefil, Asya'nın sıcak bölgeleri, özellikle Çin, Japonya ve Hindistan'a özgüdür, ancak artık Güney Amerika ve Afrika'nın bazı bölgelerinde de yetiştirilmektedir. Ayrıca Orta Doğu'da da tıbbi amaçlar ve gıda ile kullanılmak üzere yetiştirilmektedir. Zencefil genellikle çeşitli "mide problemleri" tedavisinde kullanılmaktadır; bunlar arasında yolculuk hastalığı, sabah bulantısı, kolik, mide rahatsızlığını, gaz, ishal, irritabl bağırsak sendromu (IBS), bulantı, kanser tedavisine bağlı bulantı, HIV/AIDS tedavisine bağlı bulantı, ameliyattan sonraki bulantı ve kusma yer almaktadır. Diğer kullanımları arasında romatoid artrit (RA), osteoartrit, adet sancısı, üst solunum yolu enfeksiyonları, öksürük, solunum problemleri, migren baş ağrısı, bronşit ve diyabetle ilgili ağrı giderilmesi bulunmaktadır. Zencefil ayrıca göğüs ağrısı, bel ağrısı ve karın ağrısı, seçici serotonin geri alım inhibektörleri (SSRI'lar) kullanımının kesilmesi, anoreksi, emzirme sütünü teşvik etmek, diüretik olarak ve terlemeyi artırmak için de kullanılmaktadır. Kolera, kanamalı ishal, kellik, sıtma, iltihaplı testis, zehirli yılan sokmaları ve diş ağrılarını tedavi etmek için de kullanılmaktadır. Bazı insanlar derilerine taze suyu dökerek yanıkları tedavi eder. Zencefilden yapılan yağ bazen ağrıyı hafifletmek için cilde uygulanmaktadır. Zencefil özütü de sivrisinek ısırıklarını önlemek için cilde uygulanmaktadır. Gıda ve içeceklerde zencefil lezzet verici olarak kullanılmaktadır. Üretimde ise zencefil, sabunlar ve kozmetikler için parfüm olarak kullanılmaktadır. Zencefiltaki bazı kimyasallar, laksatif, gaz giderici ve antasit ilaçlarında içerik olarak kullanılmaktadır.

Yukarıda belirtilen kullanımlar halk arasındaki yaygın kullanımları yansıtmaktadır. Bu kullanımların bilimsel desteği olmayabilir veya bazı durumlarda tehlikeli olabilir. Bilimsel kanıt düzeyleri için lütfen aşağıdaki "Kullanım Alanları" bölümüne bakınız.

Kullanım Alanları

Olası Olarak Etkili...

HIV/AIDS tedavisi nedeniyle oluşan bulantı ve kusma: Araştırmalar, zencefilin her dozdan 30 dakika önce günde bir gram olarak alınmasının HIV tedavisi gören hastalarda bulantı ve kusma riskini azalttığını önermektedir.
Ağrılı adet dönemleri: Araştırmalar, zencefil tozu 500-2000 mg'ın adet döngüsünün ilk 3-4 gününde alındığında ağrıyı hafifletici etkileri olduğunu göstermektedir.
Sabah bulantısı: Ağız yoluyla alınan zencefilin bazı hamile kadınlarda bulantı ve kusmayı azalttığı gözlemlenmiştir.
Osteoartrit: Bazı araştırmalar, zencefilin osteoartrit adı verilen bir artrit formunun ağrısını azaltabileceğini göstermektedir.
Ameliyat sonrası bulantı ve kusma: Çoğu klinik araştırma, ameliyattan bir saat önce 1-1.5 gram zencefil almanın ameliyat sonrası ilk 24 saat içinde bulantı ve kusmayı azalttığını göstermektedir.
Baş dönmesi (vertigo): Zencefil alımının baş dönmesi belirtilerini azaltabileceği gözlemlenmiştir.

Olası Olarak Etkisiz...

Yolculuk hastalığı ve deniz tutması önlemek: Araştırmalar, yolculuk öncesi zencefil alınmanın etkili olmadığını önermektedir.

Etkinliğini Değerlendirmek İçin Yetersiz Kanıt Düzeyi...

Ani solunum yetmezliği (Akut solunum sıkıntısı sendromu): Zencefil özütü ile tedavi edilen hastalarda solunum desteği gerekmeden geçen gün sayısını artırdığı gözlemlenmiştir.
Kemoterapi nedeniyle bulantı ve kusma: Zencefilin etkisine dair çelişkili deliller mevcut.
Kronik obstrüktif akciğer hastalığı (KOAH). Zencefilin solunum semptomlarını iyileştirmediği bulunmuştur.

Bu bölümdeki bilgiler European Medicines Agency, National Center for Complementary and Integrative Health gibi resmi kaynaklar ve güncel akademik literatürden derlenmiş olup, doktor editörlüğünde düzenlenmiştir. Tıbbi bilgiler sürekli güncellenmekte ve değişmektedir. Bu nedenle burada verilen bilgiler kesin doğrulukta olmayabilir.

Yan Etkiler

Zencefil, ağız yoluyla uygun şekilde alındığında GÜVENLİDİR. Bazı kişilerde mide ekşimesi, ishal ve genel mide rahatsızlığı gibi hafif yan etkiler ortaya çıkabilmektedir. Zencefil cilde uygun bir şekilde uygulandığında KISMEN GÜVENLİDİR, ancak bazı kişilerde ciltte tahrişe neden olabilir. Özel Önlemler ve Uyarılar:
Hamilelik: Ağız yoluyla alındığında hamilelikte tıbbi kullanım için zencefil KISMEN GÜVENLİDİR. Ancak hamilelikte kullanımı tartışmalıdır. Zencefilin fetüsün cinsiyet hormonları üzerinde etkisi olabileceği konusunda bazı endişeler vardır.

Dozaj Bilgileri

Aşağıda bilimsel araştırmalarda incelenen dozlar yer almaktadır: AĞIZ YOLUYLA: HIV/AIDS tedavisi nedeniyle bulantı ve kusma için: 14 gün boyunca her antiretroviral tedaviden 30 dakika önce günde 1 gram zencefil kullanılmıştır. Ağrılı adet dönemleri için: Adet döneminin başlangıcından itibaren 3 gün boyunca günde 250 mg zencefil özütü (Zintoma) dört kez alınmıştır.

Etkileşimler

Nifedipin: Zencefilin nifedipin ile birlikte alınması kan pıhtılaşmasını yavaşlatabilir ve morarma ile kanama riskini artırabilir. Antikoagülan / Antiplatelet ilaçlar: Zencefil, kan pıhtılaşmasını yavaşlatabilir ve bu tür ilaçlarla birlikte alındığında morarma ve kanama riskini artırabilir.