L-Tryptophan
Diğer İsimleri: L-Triptofano, L-Trypt, L-2-amino-3-(indole-3-yl) propionic acid, L-Tryptophane, Tryptophan
L-triptofan, birçok bitkisel ve hayvansal proteinlerde bulunan bir amino asittir. L-triptofan, vücudun üretemediği için "esansiyel" amino asit olarak adlandırılır. Gıda ile temin edilmesi gerekmektedir. L-triptofan, uykusuzluk, uyku apnesi, depresyon, anksiyete, yüz ağrısı, şiddetli adet öncesi sendrom (PMS) olarak bilinen durumu, sigarayı bırakma, uyku sırasında dişleri gıcırdatma (bruksizm), dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu (DEHB), Tourette sendromu ve atletik performansı artırmak için kullanılmaktadır.
Yukarıda belirtilen kullanımlar halk arasındaki yaygın kullanımları yansıtmaktadır. Bu kullanımların bilimsel desteği olmayabilir veya bazı durumlarda tehlikeli olabilir. Bilimsel kanıt düzeyleri için lütfen aşağıdaki "Kullanım Alanları" bölümüne bakınız.
Kullanım Alanları
Olası Olarak Etkili...
- Adet öncesi disforik bozukluğun (PMDD) tedavisi. Günde 6 gram L-triptofan almanın, PMDD'den muzdarip kadınlarda ruh hali dalgalanmalarını, gerginliği ve irritabiliteyi azalttığı görülmektedir.
- Sigarayı bırakma (insanların sigarayı bırakmasına yardımcı olmak). L-triptofan almanın sigarayı bırakma tedavisinin etkinliğini artırdığı gözlemlenmiştir.
Olası Olarak Etkisiz...
- Diş gıcırdatmanın (bruksizm) tedavisi.
- Yüz ağrısının tedavisi.
- Atletik yeteneği artırma.
Etkinliğini Değerlendirmek İçin Yetersiz Kanıt Düzeyi...
- Depresyon. Gelişen araştırmalar, L-triptofanın yaygın depresyon ilaçlarının etkinliğini artırabileceğini göstermektedir.
- Mevsimsel duygudurum bozukluğu (SDB). İlk araştırmalar, L-triptofanın SDB'de yardımcı olabileceğini önermektedir.
- Dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu (DEHB). L-triptofan seviyelerinin DEHB'li çocuklarda daha düşük olduğu yönünde bazı kanıtlar vardır; ancak L-triptofan takviyelerinin DEHB semptomlarını iyileştirmediği görünmektedir.
- Uyku bozukluklarının tedavisi. L-triptofan almak, sağlıklı insanların uyku sorunlarını giderme süresini kısaltabilir ve ruh halini iyileştirebilir. Ayrıca, L-triptofan almak, bazı insanların gece uyku sırasında solunum duraklaması geçirme sıklığını da azaltabilir.
- Anksiyete.
- Diğer durumlar.
Bu bölümdeki bilgiler European Medicines Agency, National Center for Complementary and Integrative Health gibi resmi kaynaklar ve güncel akademik literatürden derlenmiş olup, doktor editörlüğünde düzenlenmiştir. Tıbbi bilgiler sürekli güncellenmekte ve değişmektedir. Bu nedenle burada verilen bilgiler kesin doğrulukta olmayabilir.
Yan Etkiler
L-triptofan, ağız yoluyla alındığında OLASILIKLA GÜVENLİ DEĞİLDİR. 1500'den fazla eozinofili - miyalji sendromu (EMS) raporları ve 37 ölümle ilişkilendirilmiştir. EMS, yorgunluk; yoğun kas ağrısı; sinir ağrısı; cilt değişiklikleri; saç dökülmesi; döküntü; eklemlerde, bağ dokusunun, akciğerlerin, kalbin ve karaciğerin etkilenmesi gibi belirtiler içeren bir nörolojik durumdur. Belirtiler zamanla iyileşme gösterebilir, ancak bazı insanlar EMS gelişiminden sonra 2 yıla kadar sürekle belirtiler yaşayabilir. Bazı insanlar belirtilerinin tamamen geçmediğini bildirmiştir. 1990 yılında, bu güvenlik endişeleri nedeniyle L-triptofan piyasadan çekilmiştir. L-triptofan ürünlerinde kısıtlamalar sonrasında EMS vakalarının sayısı keskin bir şekilde düşmüştür. L-triptofan kullanan hastalarda EMS'nin kesin nedeni bilinmemektedir, ancak bazı kanıtlar kontamine L-triptofan ürünlerinin buna yol açabileceğini öne sürmektedir. Tüm EMS vakalarının yaklaşık %95'i Japonya'da tek bir üretici tarafından üretilen L-triptofan ürünleri ile ilişkilendirilmiştir. Günümüzde, 1994 tarihli Diyet Takviyeleri Sağlık ve Eğitim Yasası (DSHEA) kapsamında L-triptofan diyet takviyesi olarak mevcuttur ve pazarlanmaktadır. L-triptofan; mide ekşimesi, karın ağrısı, geğirme ve gaz, bulantı, kusma, ishal ve iştah kaybı gibi yan etkilere neden olabilir. Ayrıca baş ağrısı, sersemlik, uyku hali, ağız kuruluğu, görme bulanıklığı, kas zayıflığı ve cinsel sorunlara da yol açabilir. Uyarılar Hamilelik ve emzirme: L-triptofan hamilelikte OLASILIKLA GÜVENLİ DEĞİLDİR çünkü doğmamış çocuğa zarar verebilir. Emzirme sırasında L-triptofanın güvenliği hakkında yeterli bilgi yoktur. Hamilelik ve emzirme sırasında L-triptofan kullanmaktan kaçının. Eozinofili adı verilen bir beyaz kan hücresi bozukluğu: L-triptofan bu durumu kötüleştirebilir. L-triptofan, eozinofili-miyalji sendromunun (EMS) gelişimi ile ilişkilendirilmiştir. Karaciğer veya böbrek hastalığı: L-triptofan bu durumları kötüleştirebilir çünkü eozinofili-miyalji sendromunun (EMS) gelişimi ile ilişkilendirilmiştir.
Dozaj Bilgileri
L-triptofanın uygun dozu, kullanıcının yaşı, sağlığı ve diğer birçok koşula bağlıdır. Bu aşamada, L-triptofan için uygun doz aralığını belirlemek için yeterli bilimsel bilgi yoktur. Doğal ürünlerin her zaman güvenli olmadığını ve dozların önemli olabileceğini aklınızda bulundurmalısınız. Ürün etiketlerindeki ilgili talimatlara uyduğunuzdan emin olun ve kullanmadan önce eczacınız veya doktorunuz gibi bir sağlık uzmanı ile danışın.
Etkileşimler
Sedatif ilaçlar (CNS depresanları) L-triptofan, uyku hali ve sersemlik oluşturabilir. Uyku hali yapan ilaçlar sedatif olarak adlandırılır. L-triptofanın sedatif ilaçlarla beraber alınması fazla uykuya sebep olabilir. Bazı sedatif ilaçlar arasında klonazepam (Klonopin), lorazepam (Ativan), fenobarbital (Donnatal), zolpidem (Ambien) ve diğerleri bulunmaktadır.
Dextrometorfan (Robitussin DM, vb.) Orta düzeyde L-triptofan, serotonin adı verilen bir beyin kimyasalını etkileyebilir. Dextrometorfan (Robitussin DM, vb.) da serotoniği etkiler. L-triptofanın dextrometorfan (Robitussin DM, vb.) ile birlikte alınması beyin içerisinde aşırı serotonin oluşmasına yol açabilir ve kalp problemleri, üşüme ve anksiyete gibi ciddi yan etkiler olabilir. Dextrometorfan kullanıyorsanız L-triptofan almayın.
Depresyon ilaçları (Antidepresanlar) Orta düzeyde L-triptofan, beyin kimyasalı olan seratonin seviyesini artırır. Bazı depresyon ilaçları da serotonin seviyesini artırır. L-triptofanın bu ilaçlarla birlikte alınması, serotonin seviyesinin artmasına neden olabilir ve ciddi yan etkiler, kalp problemleri, üşüme ve anksiyete oluşturabilir. Depresyon tedavisi için bazı ilaçlar fluoksetin (Prozac), paroksetin (Paxil), sertralin (Zoloft), amitriptilin (Elavil), klomipramin (Anafranil), imipramin (Tofranil) ve diğerleridir.
Depresyon ilaçları (MAO'lar) Orta düzeyde L-triptofan beyin kimyasalı olan serotini artırır. Depresyon için kullanılan bazı ilaçlar da serotonin seviyesini artırır. L-triptofanın bu ilaçlarla birlikte alınması, serotonin seviyesinin artmasına ve ciddi yan etkilere yol açabilir.
Meperidin (Demerol) Orta düzeyde L-triptofan beyin kimyasalı olan serotini artırır. Meperidin (Demerol) de serotonin seviyesini artırabilir. L-triptofanın meperidin (Demerol) ile birlikte alınması, beyin içerisinde aşırı serotonin birikmesine ve kalp problemleri, üşüme ve anksiyete gibi ciddi yan etkilere yol açabilir.
Pentazocin (Talwin) Orta düzeyde L-triptofan beyin kimyasalı olan serotini artırır. Pentazocin (Talwin) de serotonin seviyesini artırır. L-triptofanın pentazocin (Talwin) ile birlikte alınması ciddi yan etkilere, kalp problemlerine, üşümeye ve anksiyete oluşturabilir. Pentazocin (Talwin) kullanıyorsanız L-triptofan almayın.
Fenotiyazinler Orta düzeyde L-triptofanın fenotiyazinler ile alınması, hareket bozuklukları gibi ciddi yan etkilere yol açabilir. Bazı fenotiyazinler arasında klorpromazin (Thorazine), fluphenazin (Prolixin), trifluoperazin (Stelazine), tioridazin (Mellaril) ve diğerleri bulunmaktadır.
Sedatif ilaçlar (Benzodiazepinler) Orta düzeyde L-triptofan, sinir sistemi üzerinde etkili olabilir. Sedatif ilaçlar da sinir sistemi üzerinde etki gösterir. L-triptofanın sedatif ilaçlarla birlikte alınması ciddi yan etkilere neden olabilir. Sedatif ilaçlar arasında klonazepam (Klonopin), diazepam (Valium), lorazepam (Ativan) ve diğerleri bulunmaktadır.
Tramadol (Ultram) Orta düzeyde Tramadol (Ultram), beyin kimyasalı olan serotonin düzeyini etkileyebilir. L-triptofan da serotini etkileyebilir. L-triptofanın tramadol (Ultram) ile birlikte alınması, beyin içerisinde aşırı serotonin birikmesine yol açabilir ve kafa karışıklığı, üşüme ve kaslarda sertlik gibi yan etkilere neden olabilir.